Византийская загадка Констанцского собора: к вопросу о мотивах императора Мануила II Палеолога

Nikolai Gennadievich Pashkin

Аннотация


В статье рассматриваются цели и средства византийской дипломатии на начальном этапе церковного собора в Констанце. Накануне собора римский король Сигизмунд Люксембург и Венеция заключили перемирие, но скрытая борьба между ними продолжалась. Сигизмунд видел свою цель на соборе в создании антитурецкой коалиции для организации крестового похода, который стал бы средством принуждения Венеции к миру на его условиях. Анализируя мотивы византийского императора Мануила II Палеолога, автор статьи отрицает его намерение добиться на соборе создания союза с Западом против турок. Концепция исследования основана на утверждении, что Византия стремилась занять центральное место в интересах трех ключевых игроков (короля Сигизмунда, Венеции и турецкого султана Мехмеда I). Решение этой задачи позволяло византийскому императору привести указанные силы в состояние управляемого им равновесия. Автор статьи выявляет два основных инструмента, которые использовала византийская дипломатия для достижения своей цели. С одной стороны, греки сознательно провоцировали на Западе слухи о симпатиях императора к церковной унии и альянсу с римским королем. С другой стороны, они демонстрировали теоретическую возможность союза с османским принцем Мустафой. Таким образом византийцы одновременно оказывали нужное им влияние как на Венецию, так и на султана. Как следствие, они привязали к своему правителю интересы всех ключевых игроков на международной арене. Раскрываются причины пребывания на Констанцском соборе византийского дипломата Мануила Хрисолоры. В расправе над Яном Гусом усматривается попытка противников Сигизмунда, за которыми стояла Венеция, не допустить обсуждение вопроса о церковной унии с Византией.


Ключевые слова


Византия; Констанцский собор; Мануил II Палеолог; Сигизмунд Люксембург; Венеция; антипапа Иоанн XXIII; Ян Гус; турки

Полный текст:

PDF

Литература


Altmann, W. (Ed.). (1896–1897). Regesta Imperii XI: Die Urkunden Kaiser Sigmunds (1410–1437) (Vol. 1). Innsbruck: Wagner.

Barker, J. W. (1969). Manuel II Palaiologus (1391–1425): A Study in Late Byzantine Statesmanship. New Brunswick: Rutgers University Press.

Brandmüller, W. (1991–1997). Das Konzil von Konstanz 1414–1418 (Vols. 1–2). Paderborn: Schöningh.

Catafau, A., Jaspert, N., & Wetzstein, T. (2018). The Meeting of Perpignan (1415). Approaches to an Underestimated Event. In A. Catafau, N. Jaspert, & T. Wetzstein (Eds.), Perpignan 1415. Un sommet européen à lʼépoque du Grand Schisme dʼOccident (pp. 1–27). Zürich: Lit Verlag.

Finke, H. (Ed.). (1896–1928). Acta Concilii Constanciensis (Vols. 1–4). Münster: Druck und Verlag der Regensburgschen Buchhandlung.

Frenken, A. (1993). Die Erforschung des Konstanzer Konzils (1414–1418) in den letzten hundert Jahren. Paderborn: Schöningh.

Frenken, A. (2004). Der König und sein Konzil – Sigmund auf der Konstanzer Kirchenversammlung. Macht und Einfluss des römischen Königs im Spiegel institutioneller Rahmenbedingungen und personeller Konstellationen. Annuarium Historiae Conciliorum, 36, 177–242.

Gill, J. (1959). The Council of Florence. Cambridge: Cambridge University Press.

Jorga, N. (1908). Geschichte des Osmanischen Reiches (Vol. 1). Gotha: Perthes.

Kastritsis, D. J. (2007). The Sons of Bayezid: Empire Building and Representation in the Ottoman Civil War of 1402–1413. Leiden; Boston: Brill.

Kolditz, S. (2017). Byzanz und das Konstanzer Konzil (1414–1418). Beobachtungen zur griechischen Präsenz und zur vorkonziliaren Korrespondenz Sigismunds und Manuels II. Jahrbuch der österreichischen Byzantinistik, 67, 43–64.

Kretschmayr, H. (1920). Geschichte von Venedig (Vol. 2). Gotha: Perthes.

Leidl, A. (1966). Die Einheit der Kirchen auf den spätmittelalterlichen Konzilien: von Konstanz bis Florenz. Paderborn: Schöningh.

Mansi, J. D. (Ed.). (1903). Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio (Vol. 27). Paris; Leipzig: Welter.

Mollaoğlu, F. K. (2009). «Düzmece» olarak anilan Mustafa Çelebi ve Bizans (1415–1416/17) [The So-Called “False” Mustafa and Byzantium (1415–1416/17)]. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi, 49(2), 173–185. https://doi.org/10.1501/Dtcfder_0000001210

Mureşan, D. I. (2010). Une histoire de trois empereurs. Aspects des relations de Sigismond de Luxembourg avec Manuel II et Jean VIII Paléologue. In E. Mitsiou, M. Popović, & J. Preiser-Kapeller (Eds.), Emperor Sigismund and the Orthodox World (рр. 41–102). Wien: Verlag der Österreichische Akademie der Wissenschaften.

Pashkin, N. G. (2007). Vizantiia v evropeiskoi politike pervoi poloviny XV v. (1402–438) [Byzantium in the European Politics of the First Half of the Fifteenth Century (1402–1438)]. Ekaterinburg: Ural University Press.

Pashkin, N. G. (2021a). Sredizemnomorskii vektor mezhdunarodnykh otnoshenii v zerkale konflikta Sigizmunda Liuksemburga s Venetsiei (1411–1413) [Mediterranean Vector of International Relations in the Mirror of Sigismund of Luxembourg’s Conflict with Venice (1411–1413)]. Nauchno-obrazovatel’nyj zhurnal “Istoriya”, 12. Retrieved from https://doi.org/10.18254/S207987840015139–1

Pashkin, N. G. (2021b). Vizantiia i Zapad na puti k Konstantsskomu soboru [Byzantium and the West on the Way to the Council of Constance]. Antichnaya drevnost’ i srednie veka, 49, 277–304. https://doi.org/10.15826/adsv.2021.49.018

Pashkin, N. G. (2022). U istokov Florentiiskoi unii: Vizantiia, Sigizmund Luksemburg i antipapa Ioann XXIII [At the Origins of the Union of Florence: Byzantium, Sigismund of Luxembourg, and the Antipope John XXIII]. Antichnaya drevnost’ i srednie veka, 50, 371–409. https://doi.org/10.15826/adsv.2022.50.022

Petri de Mladenowic relatio de Mag. Joannis Hus causa in Constantiensi Concilio acta. (1869). In F. Palacký (Ed.), Documenta Mag. Joannis Hus vitam, doctrinam, causam et controversias de religione in Bohemia annis 1403–1418 motas illustrantia (pp. 235–324). Prague: Sumptibus Friderici Tempsky.

Reitemeier, A. (1999). Aussenpolitik im Spätmittelalter: Die diplomatischen Beziehungen zwischen dem Reich und England 1377–1422. Paderborn: Schöningh.

Schiff, O. (1909). König Sigmunds italienische Politik bis zur Romfahrt (1410–1431). Frankfurt/M.: J. Baer & Co.

Štefánik, M. (2012). Die Beschlüsse des venezianischen Consiglio dei Dieci zu den Attentatsversuchen auf Sigismund aus den Jahren 1413–1420. In K. Hruza (Ed.), Kaiser Sigismund (1368–1437). Zur Herrschaftspraxis eines europäischen Monarchen (рр. 161–174). Wien: Böhlau.

Thiriet, F. (Ed.). (1959). Régestes des délibérations du Sénat de Venise concernant la Romanie (Vol. 2). Paris: Mouton & Co.

Thorn-Wickert, L. (2006). Manuel Chrysoloras. Eine Biographie des byzantinischen Intellektuellen vor dem Hintergrund der hellenistischen Studien in der italienischen Renaissance. Frankfurt/M.: Lang.

Válka, J. (2012). Sigismund und die Hussiten, oder: wie eine Revolution beenden. In K. Hruza (Ed.), Kaiser Sigismund (1368–1437). Zur Herrschaftspraxis eines europäischen Monarchen (рр. 21–56). Wien: Böhlau.

Wakouning, M. (1990). Dalmatien und Friaul. Die Auseinandersetzungen zwischen Sigismund von Luxemburg und der Republik Venedig um die Vorherrschaft im adriatischen Raum. Wien: VWGÖ.




DOI: https://doi.org/10.15826/adsv.2023.51.024

Ссылки

  • На текущий момент ссылки отсутствуют.


© (website) Уральский федеральный университет имени первого Президента России Б. Н. Ельцина

E-mail: adsv-press@yandex.ru